ATMOSFERİN KATMANLARI
Troposfer
Atmosferin en alt bölümüdür.
Atmosferi oluşturan gazların % 75'i bu katmanda
toplanmıştır. Yatay ve dikey yönlü tüm hava olayları bu katmanda görülür.
Nedeni: Su buharının yanlızca bu katmanda toplanmış
olmasıdır.
Kalınlığı her yerde eşit değildir. Ortalama kalınlığı 12 km
dir. Bu kalınlık Ekvator'da 16 km kutuplarda ise 6,5 km kadardır.
Bu kalınlığın değişmesinin nedenleri:
Ekvatorda ısınan havanın yükselmesi katın genişlemesine, kutuplarda
soğuyan havanın alçalması katın daralmasına neden olur. (Isınma ve soğuma) Yer
çekiminin fazla olduğu yerlerde gazlar alçalacağından kat daralır. (Örneğin
kutuplarda) Ekvator'da ise yer çekimi az olduğundan kat genişler
Troposfer içinde yerden yükseldikçe sıcaklık her 100 metrede
0,5 ° C azalır.
Nedeni:
Atmosferin ısınması daha çok yerden yansıyan ışınlarla gerçekleşir.
Bu nedenle alçak yerler sıcak, yükselen yerler soğuk olur.
 |
| Atmosferin Katmanları |
Stratosfer
Troposferin üzerinde 25 - 30 km'ye kadar uzanan katmandır.
Troposferdeki hava olaylarından az etkilenir.
Sıcaklık dağılışı düzgündür. Özellikle dikey yönde çok yavaş
değişir.
Yatay yönde sıcaklıklar Ekvator’da -80 °C iken, kutuplarda -50 °C kadardır.
Nedeni:
Sıcaklığın Ekvator'da -80 °C olması; troposferin 16 km’ye
kadar yükselmesi, kutuplarda -50 °C olması ise Troposferin kutuplarda alçakta,
yani 6,5 km olmasından kaynaklanmaktadır.
Şemosfer
Bu kat gaz moleküllerinin ultraviyole ışınları etkisiyle
değişime uğradığı kattır.
Oksijen 19. ile 45. km arası ozon haline geçerek ultraviyole
ışınları için süzgeç etkisi yapar.
Ozonun koruyucu etkisiyle sıcaklık azalmaktadır.
İyonosfer
Yerden itibaren 250 - 300 km'ye kadar uzanan seyrek gaz iyonlarından
oluşan bir bölümdür.
Bu katta molekül halinde azot, oksjen, su buharı gibi gazlara
rastlanmaz.
Radyo dalgalarını yansıtır.
Kutup ışığı (Aurora) olayı bu katmanda gerçekleşir.
Ekzosfer
Gazlar üzerindeki yer çekimi etkisinin azaldığı kattır.
Gaz tanecikleri uydu gibi yerin çevresinde döner,
Üst sınırı belli değildir. Ancak 10000 km'ye kadar uzandığı
varsayılır.
0 yorum:
Yorum Gönder