Ege ve Akdeniz Uygarlıkları Konu Anlatımı
Ege ve Akdeniz Uygarlıkları Hakkında Bilgi
GİRİT (MİNOS) UYGARLIĞI
Ege bölgesinin en eski uygarlığıdır. Merkezi Girit Adasıdır.
Şehir devletten halinde yaşamışlardır.
Şehirlerini donanma ile korudukları için
surlar yoktur.
En ünlü eserleri Mimaride Knossos Sarayı'dır. Seramikçilik ve
vazo yapımında ileri gittiler. Tunç devrinde tunç ticaretinin merkezi oldular.
Aka ve Dor saldırıları sonucunda yıkıldılar.
MİKEN (AKA) UYGARLIĞI
Mora Yarımadası'nda Miken kralları tarafından kuruldu.
Komşuları Truvalılar ile yaptıkları savaşlar Homeros'un
İlyada Destanı’nda anlatılır. (Boğazlar için yapılan ilk savaş)
Miken Şatosu ve Kuyu Mezarları ünlüdür. Altın
İşlemeciliğinde ileri gittiler.
Kuyu mezarlarında altın maskeli iskeletler bulunmuştur.
Dor saldırıları sonucunda yıkıldılar.
 |
| Ege Uygarlıkları |
YUNAN (GREK) UYGARLIĞI
Şehir devletleri halinde yaşadılar. Şehir devletlerine Polis
adı verilir. (Atina, Sparta, Korint)
Topraklarının verimsizliği nedeniyle deniz ticaretiyle
uğraştılar. Akdeniz kıyılarında birçok koloni kurdular. Kolonilerini bir vatan
gibi görmüşlerdir. Şehir devletleri arasındaki ticari rekabet nedeniyle siyasi
birlik kuramamışlardır. Atina ile Sparta kentleri arasındaki Peleponnes
savaşları nedeniyle zayıflayınca Makedonya Kralı II. Filip Yunan şehirlerini
ele geçirdi.
Devlet yönetiminde Sparta hariç tarihin ilk demokrasi
yönetimi görülür.
Tanrıları İnsan gibi düşünüp heykellerini yaptılar. Tanrılar
adına düzenledikleri olimpiyatlar kültürel birliğin sağlanmasında etkili
olmuştur.
Fenike alfabesini geliştirdiler. Edebiyat, bilim, felsefe
alanında İleri gittiler.
Yunan yöneticilerinden Drakon: Şiddete dayalı asilleri
koruyan yasalar hazırladı. Solon: Toprağa dayalı köleliği kaldırdı. Toprak
reformu yaptı. Klistenes: Sınıf ayrımını kaldıran yasalar hazırladı.
Atina'da
demokrasiyi kurmayı başardı. Halk meclisini kurdu.
BÜYÜK İSKENDER (HELEN) UYGARLIĞI
Makedonya Kralı II. Filip Yunan şehirlerini ele geçirdikten
sonra (Yunanistan'da ilk siyasal birlik) oğlu
Büyük İskender'i Anadolu'ya göndererek İon şehirlerini Pers
egemenliğinden kurtardı.
Büyük İskender M.Ö. 334'te çıktığı Doğu seferi sırasında
Granikos, İssos ve Gaugamela Savaşları sonucunda M.Ö. 331'de Persleri yıktı.
Büyük İskender, Asya Seferlerinin sonunda Doğu ve Batı
uygarlıklarını kaynaştırarak Helenizm uygarlığını ortaya çıkardı. (İskender'in
doğudaki Kral yönetimini benimsemesi Demokrasiden geri adımdır.)
Bergama Tapınağı, Rodos Heykeli, İskenderiye Feneri,
İskender, Nike, Afrodit heykelleri, Zeus sunağı kabartması, Antakya'da Akademi
önemli eserleridir. Bergama, bilim, kültür, tıp merkezi oldu. Büyük İskender'in
ölümüyle ülke parçalandı.
İslam uygarlığını en fazla etkileyen uygarlıktır.
ROMA UYGARLIĞI
Latinler tarafından meydana getirildi. Roma tarihinde
Krallık, Cumhuriyet ve imparatorluk olmak üzere üç dönem vardır.
Bütün Akdeniz havzasına hâkim olan ilk ve tek devlettir.
Halk, Particiler (soylular) Plepler (ticaretle uğraşan
siyasi halkları olmayan sınıf). Yanaşmalar ve Köleler diye dört sınıfa ayrılır.
Pleplerin siyasi haklar elde etmek için Particilerle mücadeleleri sonucunda
Roma ve Dünya hukukunun temeli oluşturulurken 12 levha kanunları ortaya çıktı.
Akdeniz ticaretini ele geçirmek için Fenike kolonisi Kartaca
ile ilk çağın en uzun savaşları olan Pön Savaşlarını (yaklaşık 120 yıl)
yaptılar. Güneş yılı takvimini ve alfabeyi geliştirdiler.
İran savaşlarında kullanmak için Anadolu'ya askeri amaçlı
yollar yaptılar.
Yunan tanrılarına Latince isim verip aynen benimsediler.
Hıristiyanlığı M.S. 313’te Milano Fermanıyla serbest
bıraktılar. 391'de resmi din kabul ettiler.
İlk büyük köleci devlettir. Tarihin ilk büyük köle
ayaklanmasını Spartaküs Roma'da gerçekleştirdi.
Tarih yazıcılığında,
gazetecilikte ve Lonca (Esnaf) teşkilatında geliştiler.
Kavimler Göçü ile 395’te Batı ve Doğu Roma diye ikiye
ayrıldı. Batı Roma 476'da, Doğu Roma
BİZANS (DOĞU ROMA) UYGARLIĞI
İhtiyatlı politikaları ve güçlü surları nedeniyle Orta çağ
boyunca siyasal varlıklarını sürdürdüler.
Düzenli bir veraset yasası olmadığı için güçlü olan her
komutan yönetimi ele geçirdi.
Roma medeniyetlerini taklit edip Grekçe’yi kullandılar.
İstanbul Surları, Ayasofya Kilisesi, Hora Kilisesi,
Yerebatan Sarayı, Sümela Manastırı önemli eserleridir.
0 yorum:
Yorum Gönder